Hỏa Lò (Nguyễn Chí Thiện) .

Sau khi cưỡng chiếm miền Nam, tướng Việt Cộng Trần Văn Trà, chủ tịch Ủy Ban Quân Quản thành phố Saigon, tuyên bố với báo chí một câu rất ngon lành: "Đối với người Việt Nam không có ai là kẻ chiến thắng hoặc chiến bại, chỉ có đế quốc Mỹ là bị đánh bại mà thôi."
Lời tuyên bố đượm tình đoàn kết dân tộc đó lẽ ra đã phải được ghi lại trên "bảng vàng lịch sử " để cho muôn đời hậu thế noi theo nếu nó đã không phải là một trò lường gạt hèn hạ nhất mà các thế hệ người Việt mai sau sẽ không bao giờ tha thứ.
Vì lời tuyên bố nói trên mà hàng trăm ngàn quân nhân, công chức, thành viên đảng phái quốc gia đã tự nguyện đi "học tập cải tạo" với số lương thực là 10 ngày hoặc 1 tháng tùy theo cấp bậc, chức vụ. Thế rồi một tháng trôi qua, không ai được thả. Khi được hỏi về sự việc này bọn cai tù cộng sản, dương dương tự đắc, trả lời: "Đó là nghệ thuật của Cách Mạng bắt các anh vào tù chứ làm gì có chuyện trả tự do cho những người có nợ máu với nhân dân như các anh sau một tháng giam giữ. Các anh còn phải cải tạo dài dài ".
Sau khi biết mình bị lừa, một số người uất ức đã tự tử. Nhiều người khác tìm cách trốn trại để rồi cũng bị bắt lại và bị đánh chết thảm thương như những con vật. Những người cam tâm cải tạo thì bị đưa tới những trại giam giữa những vùng "ma thiêng nước độc" để chết dần chết mòn ở đó sau những năm tháng dài bị bỏ đói và bị bắt buộc lao động khổ sai. Số còn lại, may mắn sống sót, phần đông đã trở thành phế nhân về cả hai phương diện tinh thần lẫn thể xác sau khi lấy lại tự do.
Khi còn ở trong trại tù CS, tôi đã tự hứa với lương tâm là sau khi rời trại thế nào cũng phải viết một cuốn sách ghi hết những thảm cảnh của cuộc đời tù tội. Nhưng khi trở về với cuộc sống bình thường, vì có những ưu tiên khác phải làm, tôi đã không thực hiện được ước muốn trong tù. Sự thất hứa với lương tâm này trở thành một nỗi dằn vặt đeo đuổi tôi trong nhiều năm dài dòng dã cho đến ngày 17 tháng 6 năm 2001, tôi nhận được tác phẩm Hỏa Lò từ tay anh Nguyễn Chí Thiện trao tặng.
Tôi đã nghỉ một ngày làm việc tại công sở để dành thời giờ đọc những dòng viết của anh, trải dài trên hơn 300 trang giấy, đọc một hơi từ dòng đầu đến hết dòng cuối. Những dòng viết ngắn gọn, sắc như dao chém và những từ chọn lọc tài tình, lột trần không tha thứ những cảnh đời khốn nạn đến cùng cực của cái địa ngục trần gian do CS gây nên, đã lần lượt trôi qua trước mắt tôi và làm cho tôi sống lại từng chi tiết nhỏ của quãng đời đen tối mà tôi đã phải trả giá sau khi cộng sản cưỡng chiếm miền Nam. Đọc xong, gấp sách lại, tôi cảm thấy như mình vừa trút được một gánh nặng trên vai. Tôi thầm cám ơn anh Nguyễn Chí Thiện vì anh đã làm hộ tôi cái việc mà từ lâu tôi rất muốn, nhưng cho tới nay vẫn chưa làm được.