Lênh Đênh Qua Cửa Thần Phù .

Trời chuyển sang Thu bằng những cơn mưa bất chợt, đủ làm cho bầu không khí và tâm trạng chúng ta dịu vợi cùng thiên nhiên. Bỗng câu thơ của người xưa lấy bối cảnh cửa Thần Phù để nhắc nhở con người sống trong trời đất, lấy phép “tu thân” mà phấn đấu suốt đời vang lên trong tôi: “Lênh đênh qua cửa Thần Phù/ Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm”. Rồi cũng chính câu thơ đó đưa chúng tôi về với đất Nga Sơn - một miền cổ tích, về với cửa biển Thần Phù để tìm hiểu đất và người nơi đây.

Ngược dòng thời gian, ngàn năm trước, mảnh đất Nga Sơn hiện nay vốn là một hoang đảo, nơi vua Hùng đày Mai An Tiêm ra để trị tội không coi trọng ân sủng của nhà vua. Nhưng với nghị lực phi thường và lòng tin vào sự nỗ lực của bản thân. Vợ chồng Mai An Tiêm đã viết nên một câu chuyện đẹp về con đường lập nghiệp để lại cho hậu thế. Rồi cũng chính nơi đây Từ Thức lạc vào động Bích Đào của núi Thần Phù, gặp nàng tiên Giáng Hương cùng vui thú nơi tiên cảnh. Xưa kia, cửa biển Thần Phù là huyết mạch giao thông đường thủy quan trọng và là một vùng thiên nhiên tú mỹ, gắn liền với những cảm tác của các vị quân vương, thi sĩ như Lý Thánh Tông, Trương Hán Siêu, Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Ngô Thì Sĩ... Cửa Thần Phù nay nằm trên vùng phù sa bồi đắp nên địa phận các xã Yên Lâm, huyện Yên Mô (tỉnh Ninh Bình) và xã Nga Thiện, Nga Điền (huyện Nga Sơn, Thanh Hóa), giữa một vùng dân cư trù mật, là nơi thượng nguồn sông Càn, con sông cùng dãy Tam Điệp - ranh giới miền Bắc và miền Trung Việt Nam.