Thi Sĩ Thi Ca Quyển 1: Paul Celan. ( Sách Song Ngữ Việt Anh - A Bilingual Edition English Vietnamese).

(Anh Pháp Việt - English French Vietnamese)

Cái sự đọc được thơ, như mới nói gần đây, không hề là một sự đương nhiên, ít nhất là đối với tôi. Không phải cứ biết chữ là đọc được, không phải đọc được là có thể đọc được mọi thứ, và cũng thế, không phải đọc được văn chương, thậm chí triết học, nghĩa là đọc được thơ. Thơ, ở phương diện đọc, thuộc một nơi nào đó rất khó dò.

Không phải với bất kỳ ai chuyện cũng là như vậy. Có những người đọc được thơ một cách hết sức dễ dàng và tự nhiên, những người ấy làm tôi thấy vô cùng kinh dị. Martin Heidegger đọc Hölderlin là một trong những khoảnh khắc lớn nhất của toàn bộ lịch sử đọc (vì cũng có lịch sử đọc, giống như lịch sử văn chương, tuy rằng cần phải hình dung cả hai "lịch sử" này không giống như một lịch sử biên niên: nó giống với cái Kundera gọi là lịch sử của nghệ thuật hơn, hoặc giả cũng có thể giống như phần đối diện của lịch sử mà Nietzsche từng miêu tả khi bình luận David Strauß) (tôi sẽ sớm đến với Heidegger đọc Hölderlin, và cả đọc Celan). Vì không được như vậy (vì đen đủi, vì kém cỏi, vân vân và vân vân), trước một số thơ, trong đó có thơ của Paul Celan, đặc biệt là thơ của Paul Celan, đọc đến lần thứ chín mươi chín tôi thấy vẫn cần đọc lần thứ một trăm, và hơn thế nữa.