Hương Giáo Đề Thơ (Bộ 4 Quyển) Nguyễn Đức Lập 1945 - 2016 .

- Hương Giáo Đề Thư Chánh Phương Nguyễn Đức Lập Sóc Vui Vẻ:

Trước khi qua đời, Nguyễn Đức Lập giao cho bào huynh của anh (nhà thơ Trạch Gầm) tuyển tập Hương Giáo Đề Thơ dày hơn một nghìn trang khổ 8.5 X 11 inch. Với kiến thức uyên bác, dựa vào lịch sử, văn học từ Đông sang Tây, từ cổ chí kim… để dẫn chứng từng mẩu chuyện từ chính sử, huyền sử, giai thoại và từ đó người thầy Hương Giáo trò chuyện với trò Lê Văn Cui về nhân tình thế thái để rút ra bài học cho cuộc sống.
Trước đây, những mẩu chuyện trong Nghìn Lẽ Một Đêm ở Ba Tư xảy ra vào thế kỷ thứ VIII được chép lại và đến đầu thế kỷ XVIII được học giả Antoine Galland dịch ra tiếng Pháp, sau đó được dịch ra nhiều thứ tiếng, phổ biến rộng rãi trên thế giới, trở thành di sản văn hóa cho dân tộc Ả Rập và thế giới. Tiểu thư Sheherazade, con gái của vị Tể Tướng dám hy sinh mạng sống để hiến thân trong một đêm cho bạo chúa Ba Tư Shahriyar nhưng nhờ trí thông minh của nàng đã kể từng mẩu chuyện từ thời cố đại với bao chủ đề đa dạng, phong phú, tình tiết hấp dẫn để rồi khi trời sắp sáng, kẻ bạo chúa tha cho nàng để còn được nghe tiếp.
.
Qua tác phẩm Hương Giáo Đề Thơ sẽ liên tưởng đến Nghìn Lẽ Một Đêm vì trong lời tựa của Antoine Galland “Chuyện đời xưa là bài học cho chuyện ngày nay” thì người thầy kể cho học trò vừa mở mang kiến thức, giải trí và rút ra bài học về đạo lý.

Trong quyển Cổ Học Tinh Hoa, tác giả dựa vào điển tích dẫn chứng và phần quan trọng là Lời Bàn để dẫn giải ý nghĩa, đạo lý theo nhân sinh quan hầu gạn lọc cái hay, cài dở, cái đúng, cái sai… mà học hỏi. Đơn cử hai chữ Tu Thân với Lời Bàn: “Cái đạo tu thân rút lại chỉ có theo điều hay, biết tránh điều dở. Mà muốn tới cái mục đích ấy, thì không những là tự mình phải xét mình lại còn phải xét cái cách người ở với mình nữa. Đối với người, cần phải biết hai điều: Ai khen chê phải, khuyên răn hay thì phục, thì bắt chước; ai chiều lòng nịnh hót, thì tránh cho xa, coi như quân cừu địch. "Nên ưa người ta khuyên mình hơn người ta khen mình" có như thế thì mới tu thân được”.

Trong Hương Giáo Đề Thơ, Nguyễn Đức Lập dựa vào từng mẩu chuyện để viết với cách hành văn nhẹ nhàng, mộc mạc, giản dị như trò chuyện với nhau trong bối cảnh, sự việc xảy ra… Và, phần kết là lời chia sẻ của thầy Hương Giáo với người học trò. Điển hình như bài viết nói về Quê Hương:

“Trong quyển “Quốc Văn Giáo Khoa Thư” của các ông Trần Trọng Kim, Đỗ Thận, Nguyễn Văn Ngọc có một bài tập đọc kể lại câu chuyện một người đi du lịch khắp năm châu bốn biển. Khi ông trở về làng, bạn bè lối xóm xúm lại hỏi rằng ông đi như vậy thì thấy nơi nào đẹp hơn cả. Ông nầy đáp lại rằng: “Nơi quê hương đẹp hơn cả!”...