Nửa Vầng Trăng Ký Ức (Tuyển Tập Truyện Ngắn).

Ðó là những truyện rất buồn, rất đẹp, gói trọn những nỗi đau tan tác của nhiều thế hệ Việt Nam trong thời nội chiến và hậu chiến - nơi đó, tôi nhìn thấy thế hệ của tôi hiện ra trên các dòng chữ.
Tập “Nửa Vầng Trăng Ký Ức” của Lê Lạc Giao gồm 14 truyện ngắn, trong đó ba truyện lấy bối cảnh ngoài nước. Hầu hết bối cảnh truyện là các ngôi làng và thị trấn vùng cát trắng Miền Trung Việt Nam, và rồi Sài Gòn... Nơi đó, một số nhân vật chính trưởng thành với nắng gió và bị xô vào một cuộc nội chiến. Tác giả không viết về chiến tranh, nhưng trên trang giấy là nỗi đau của chiến tranh một thời hiện lên.
Tôi đã say sưa đọc tập truyện “Nửa Vầng Trăng Ký Ức” của Lê Lạc Giao. Những trang giấy lật qua, những ngày trong đời trôi đi, và rồi những mảnh trăng tan vỡ, rơi chìm vào lòng tôi.
Khi trang giấy khép lại, vẫn còn vọng lên những tiếng nghiến răng của một ngôi làng Thanh Hóa (Vòng Quay Thời Gian, Nỗi Niềm Thời Ðại), và rồi nghe như tiếng nghiến răng của cả quê hương, nơi những cậu chăn trâu một hôm bỏ bờ cát trắng
để vào núi và nhiều thập niên sau trở thành chủ tịch tỉnh (Ngày Ấy Bây Giờ).
Xen lẫn giữa tiếng nghiến răng và tiếng đàn vĩ cầm của một tuổi thơ dưới vầng trăng xẻ đôi (Nửa Vầng Trăng Ký Ức), là ký ức của cậu bé Khoa văng vẳng tiếng hát của cô đào Bích Thủy trong
vai Hoa Mộc Lan khi gánh cải lương tới hát ở một ngôi làng miền trung (Ðường Gió Bụi).
Ðẹp, thơ mộng và đau đớn. Truyện của Lê Lạc Giao đã trải được hồn dân tộc lên giấy mực, nơi đó ngay cả một phụ nữ 40 tuổi như Tammy với ký ức tiếng Việt của thời 10 tuổi sang Mỹ,
vẫn mất ngủ hàng đêm cho tới khi ý thức rằng cô cần đọc lại thơ tiền chiến, những dòng thơ ba mẹ dùng để ru cô từ thơ ấu (Những Nỗi Buồn Ðều Riêng Tư).
Tôi đọc truyện của Lê Lạc Giao, và như chết đuối giữa những mảnh hồn tan tác trong truyện. Tất cả các nhân vật trong truyện đều đau đớn, tan vỡ theo hoàn cảnh riêng cùng với dòng chảy lịch sử.
Trân trọng cảm ơn nhà văn Lê Lạc Giao. Chữ của anh rắc vào truyện chính là các mảnh trăng vỡ ra trên dòng sông tuổi thơ của anh, và cũng là của những người bị lịch sử những thập niên vừa qua vùi dập, như tôi.
Phan Tấn Hải