Tro Tàn (Truyện dài)

Nói tới thần chết, đa số người ta chỉ nghĩ tới chuyện phải đối mặt với sự thực bất biến này khi con người bước tới tuổi già nào đó. Nhưng với những người sinh ra, lớn lên trước biến cố 30 Tháng Tư, 1975, dù không ở trong quân đội hay không là công chức, thì chiến tranh dù ở góc độ nào, cũng là một ám ảnh thường trực về cái chết!

Cái chết không chỉ khuấy động đời sống hằng ngày của con người mà, nó còn xâm lấn vào cả giấc mơ. Thậm chí tạo nên những con người mang bệnh tâm thần nữa.

Là một nhà văn, đồng thời cũng là một người lính thuộc Quân Lực VNCH cũ, tôi không biết Đinh Phụng Tiến nhìn chiến tranh 20 năm ở miền Nam, thế nào? Chỉ biết, dù những sáng tác được ông viết trước Tháng Tư, 1975, hay những truyện viết ở xứ người, sau nhiều năm tù “cải tạo,” thì chiến tranh vẫn mang bộ mặt đầy thương tích, chia lìa, tàn khốc của nó.

Ngay với “Tro Tàn” (ấn hành đầu năm 2019 tại Hoa kỳ), của họ Đinh, vốn là truyện dài đăng từng kỳ trên một nhật báo ở Sài Gòn, khoảng năm 1972, mà bản thảo mới tìm lại được, sau khi cắt bỏ những phần dông dài, do nhu cầu cung ứng bài viết hằng ngày, cũng là một truyện mà thảm kịch chiến tranh đã có mặt ngay tự những dòng chữ thứ nhất.

Khác chăng, ở “Tro Tàn” nhân vật chính xưng “tôi” là một người nữ. Sự kiện một nhà văn thuộc nam giới, nhập vai người nữ trong văn xuôi ở miền Nam trước đây, không phải là điều gì mới mẻ. Nhưng, cách gì thì đó cũng là một thử thách, mà phần bất trắc rất lớn.

Tôi muốn nói, nếu nhà văn đó, không vượt qua được ngọn núi tâm lý phức tạp, phản ứng thường khi mâu thuẫn, không theo một tiến trình hợp lý, cố định của đa số người nữ, thì thất bại là sợi dây chão cột tay nhà văn ấy, với tiếng cười nhạo báng của thần may mắn, không chút khoan nhượng.